21 Mart: Ekinoks Günü
21 Mart…
Hem Ekinoks günü, hem Nevruz Bayramı günü ve hem de güneşin Koç Burcu dönencesine giriş yaptığı gündür…
21 Mart ilkbahar ekinoksu, güneş ışınlarının ekvatora 90 derecelik açı ile tam dik olarak gelmesi sonucu, bu bölgede gölge boyunun sıfır olması, gece ile gündüzün de eşit olması durumudur.
Bu dönence günüyle birlikte, dünyamızın doğasının dönüşümü de başlamaktadır.
Ekinoks olayı yılda iki kez oluşmaktadır.
Bunlardan ilkbahar ekinoksu, 21 Mart’ ta; sonbahar ekinoksu ise, 23 Eylül’ de oluşmakta ve kuzey yarım kürede ilkbahar, güney yarım kürede ise sonbahar başlamaktadır.
Ekinoks kelimesinin kökeni lâtince olup, aekinochium / aequus, yani ‘’eşit’’ ile, nox / noct, yani ‘’gece’’ kelimelerinin birleşiminden türemiş olup, anlam olarak da, gün - tün (gündüz – gece) eşitliğini ifade etmektedir.
Dünya genelinde, ‘’ekinoks’’ (equinox) olarak kullanılmaktadır.
Eksen eğikliği dolayısıyla, güneş ışınlarının dünyaya geliş açısı, yıl boyunca değişmekte olduğundan, dünyamızda farklı mevsimler ve iklimler görülmektedir.
Ekinoks günü, dünyamıza güzellikler, iyilikler, mutluluklar, huzur, barış ve sevgi getirsin…
21 Mart günü, aynı zamanda Nevruz Bayramı’ dır.
Nevruz da, (Farsça Nouruz / Noruz; diğer bazı dillerde ise, Nowruz, Navruz, Nooruz, Nevruz, Nauryz olarak geçmektedir), Farsça ‘’Nev’’, ‘’yeni’’ kelimesi ile, ‘’Ruz’’, ‘’gün’’ kelimelerinin birleşiminden türemiş.
Dünya genelinde, çeşitli halklar tarafından, baharı karşılama, doğanın uyanışını kutlama günü, hatta bayramı olarak kutlanmaktadır.
Bu geleneğin kökeninin çok eskilere dayandığı ifade edilmektedir.
Bazı kaynaklar, on beş bin sene öncesine kadar götürmüş olmasına rağmen, genelde üç bin senelik bir geçmişe sahip olduğu kabul görmektedir.
Üzerinde kesin anlaşılan husus ise, Nevruz ismine, ilk yazılı kaynak olarak, milattan önce II. Yüzyılda Pers kaynaklarında rastlandığı bilgisidir.
21 Mart tarihi, Birleşmiş Milletler’in 71. Genel Kurulu’nda, A/RES/64/253 sayılı kararıyla, 23 Şubat 2010 da, aralarında Türkiye’nin ve Afganistan, Azerbaycan, Arnavutluk, eski Yugoslavya, Makedonya Cum., İran, Hindistan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan’ın bulunduğu bir grup üye ülkenin, A/64/L.30 sayılı taslak müracaatı ve önerisi sonucu, Uluslararası Nevruz Günü (International Nowruz Day) olarak kabul edilmiştir.
BM bildirgesinde de, Nevruz Bayramı’nın, 300 milyondan fazla insan tarafından, 3.000 yıldan fazla bir zamandır, özellikle Anadolu'da, Balkanlarda, Karadeniz bölgesinde, Kafkaslarda, Orta Asya’da, orta Doğu’da ve diğer bölgelerde kutlandığı ifade edilmiştir.
Nevruz kutlamalarının geçmişinin çok eskilere dayandığı her kaynakta ifade edildiğini biliyoruz; fakat ‘’21 Mart Nevruz Günü ve Nevruz Bayramı’’ nın, Anadolu ve orta Asya Türk Halkları nezdinde, çok daha farklı, özel ve önemli bir anlamı ve değeri olduğunu özellikle belirtmek isteriz.
21 Mart Nevruz Günü, Türklerin (Göktürklerin), Ergenekon’dan çıkış günü olarak kabul edilmektedir…
Nevruz Bayramı’mız Kutlu Olsun, tüm dünyaya iyilikler, güzellikler, mutluluklar, huzur, barış ve sevgi getirsin…
Yazan: Yalçın Alganer