Fırtınayı Limanda Karşılamak İçin Alınacak Tedbirler
İster sahibi olduğunuz bir tekneyle isterseniz de kiralık bir tekne ile seyrederken, beklenmedik bir fırtına ile karşılaşmak her denizcinin korkulu rüyasıdır. Her ne kadar yelkenli yatçılık eğitimini tamamlamış donanımlı bir kaptan ya da ekip olsak da yapılacakları önceden düşünmek ve planlamak çok önemlidir.
A) Meteorolojiyi çok iyi takip etmek sadece fırtınadan kaçmak için değil ama tam ortasında iken de çok önemlidir. Ne zaman en şiddetli olacağını, rüzgarın ne zaman yön değiştireceğini bilmek tüm stratejiyi belirleyen en önemli etkendir.
B) Bir diğer önemli unsur ise yer seçimidir. Eğer devamlı kaldığımız bir limanda değilsek ve açık denizden gelip de nerede kalacağımıza henüz karar vermediysek en önemli karar fırtınayı nerede ve ne şekilde bağlanarak geçireceğimiz kararıdır.
C) Fırtına sırasında demir taramasının en istenmeyen durum olması sebebiyle birçok tekne sahibi tercihen aborda olunacak bir rıhtım ya da iskele arayışında olur. Ancak rüzgaraltı yerine tercihen rüzgarüstünde bir rıhtım olması sadece bağlanma açısından değil, dalga açısından da tercih edilmelidir.
D) Eğer demirde kalınacaksa ve coğrafi şartlar uygunsa alarga tercih edilebilir. Uygun zemini olan korunaklı yani dalga kaldırmayan bir koyda uygun demir düzenekleri ile alargada kalmak diğer bağlanma yöntemlerine göre çok daha güvenilirdir.
E) Ancak bağlanma yöntemini çoğunlukla diğer tekneler belirler. Herkesin farklı bağlandığı bir koyda kendi istediğimiz şekilde bağlanmaya çalışmak yarardan fazla zarar getirebilir.
F) Bağlandıktan sonra tekneyi kontrol etmek önemlidir. Bu kontrol sırasında sadece kendi teknemizi değil, özellikle bize en yakın ve özellikle de rüzgarüstünde bulunan teknenin durumunu da kontrol etmeliyiz. Genellikle tehlike rüzgarüstünden gelir.
Fırtınayı limanda karşılamak için rutin kontrol ve eksik listesine ek olarak aşağıdaki maddeleri uygulamamız gerekmektedir:
1) Yedek demirleri hazırlayınız. Bazı durumda rüzgar, fırtına esnasında yön değiştirebilir. Yedek demir düzeneğini önceden hazırlayıp, güvertede bekletmek işleri çok kolaylaştırır. Aynı şekilde şartlara ve tekne büyüklüğüne uygun yedek halat ve usturmaçaları da hazırlayıp, acil durumda kullanmak için bekletmek anlamlı olacaktır.
2) Tonoz düzeneğini gerekirse dalarak önceden kontrol ediniz. Bağlanılan düzenek bir tonoz ise fırtına şartlarında çok büyük yüklere maruz kalacağını öngörmek gereklidir.
3) Tekneleri birbirinden uzaklaştırınız. En korunaklı limanda bile fırtına şartlarında esen rüzgar az da olsa mutlaka çırpıntı yapar. Halat ve bağlanma elemanlarına en çok zarar veren unsur bu şok yüklenmelerdir. Bunu en aza indirmek için esnetici kullanınız. Hem sahile hem de demir zincirine konulan bosa düzeneklerini esnetmek gereklidir. Yay, kauçuk malzemeler veya motosiklet lastikleri bu açıdan çok yararlıdır.
4) Halatın hem tekne tarafında hem de sahilde sürtündüğü yerlere dikkat etmek önemlidir. Varsa bunları değiştirmek, sürtündüğü noktaları güçlendirmek veya badarna etmek gereklidir.
5) Sahilden açılın. Halatlar belli bir yük altında esnerler. Üzerine binen yük çok arttığında teknenin sahile iyice yanaşması veya yaslanması söz konusu olabilir. Böyle bir durumda halatın boşunu almak mümkün olmaz, durumu öngörüp önceden açıkta kalmakta yarar vardır.
6) Biminiyi kapatınız. Bimini hem rüzgar tutması açısından hem de çok zarar görebileceği için önceden sökülüp ambara kaldırılmasını tavsiye ediyoruz. Fırtına şartlarında yırtılmış biminiyi sökmeye ve katlamaya çalışmak yelkene camadan vurmaktan bile zordur!
7) Serpinti körüğünü açık bırakmak rüzgar yönüne ve şiddetine göre değişiklik gösterebilir. Alargada kalındığında yararı olan bu durum rüzgarın tam arkadan geldiği şartlarda bütün yağmurun içeri dolmasına sebep olabilir.
8) Yelkenleri de aynı şekilde normalde sardığımızdan daha dikkatli ve düzenli sarmak, gerekirse önceden indirmek gerekebilir. Sarma ana yelkenleri bunu istisnası olarak tutabiliriz.
9) Sahil elektriğini sökünüz. Yıldırım ve şimşekli ortamlarda topraklama sağladığı için riski arttırabilir. Elektik bağlantısının önceden sökülmesi aynı zamanda kaçış planını kolaylaştırmak açısından da anlamlıdır.
10) Tekne içi elektriği kapatınız. Elektronik ünitelerini (örn. telsiz, rüzgar göstergesi vb.) şimşekli kaçaklarda mümkünse kullanmayınız.
11) Bayrağı sarınız veya küçük boy olanı ile değiştiriniz. Sert rüzgar sebebiyle yırtılmış veya parçalanmış ülke bayrağı göstermektense hiç göstermemek daha iyidir.
12) Flamaları indiriniz. Aynı şekilde direğe veya gurcataya basılı flamaları da indirmek gereklidir.
13) Heç ve lumbozları kapatınız. Yağış altında kontrol ediniz.
14) Mandarları gergin tutunuz. Birer ince kullanarak mandar halatlarını çarmıklara doğru germek direğe çarpmasına ve gürültüye engel olur.
15) Tonoz ve koltuk halatlarını çiftleyiniz. Halatların aynı kalınlıkta ve aynı gerginlikte olması yararlıdır. Bağlantı noktalarının tekne güvertesinde farklı yerler olmasına özen gösteriniz.
16) Usturmaçaları aşağı tele veya küpeşteye alınız.
17) Botun içindeki depoyu alınız. Çok yağmur yağdığı durumlarda botun içinin şu dolması şişme botun batmasına sebep olmuyor ama içindeki benzin deposunun ters dönmesine sebep olabiliyor.
18) Botu tercihen güverteye alıp ters kapak ederek bağlayınız.
19) Mutlaka bir kaçış planı oluşturunuz Bazen liman içinde zorlaşan şartlar sebebiyle demir alıp açığa çıkmak cesaretini göstermek gerekebilir.